Bây giờ không ai còn ngây thơ tin vào việc còn nguyên hình hài một khu
phố cổ ở Hà Nội. Nếu làm phim về Hà Nội thời mấy chục năm về trước, tốt
nhất là dựng phim trường. Nhưng mà đâu chỉ có Hà Nội mới có phổ cổ, hay
là khu phố có hình thức giống vậy. Tam Bạc ở Hải Phòng có hẳn tuyến phố
dọc bờ sông Lấp với phong cách kiến trúc những năm 1920. Tiên Yên ở
Quảng Ninh còn lại những phố chợ mang phong cách Trung Quốc khá giống
với Hội An, Bao Vinh (Huế). Chuyên đề về phố cổ các nơi đáng ngạc nhiên
mà nói, hẳn có thể làm một bộ sưu tập phong phú. Thế nhưng, trong khi
phố cổ Hà Nội chẳng còn gì mấy lại được ra sức cày xới thì nhiều nơi,
chúng tồn tại trong sự thờ ơ của địa phương.
Nam Định là thành phố lớn thứ ba miền Bắc, sau Hà Nội và Hải Phòng. Đây
là một vài ghi nhận về những công trình rất đáng chú ý bởi tính quy mô
và tạo thành hệ thống của khu phố cũ Nam Định.
1. Hiệu sách:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ngôi nhà bề thế này nằm ở phố Hoàng Văn Thụ, hiện là hiệu sách của Công
ty Phát hành sách Nam Hà. Tầng 1 là phần được trang trí thời những năm
1970 bằng đá rửa và dùng những chữ xi măng đúc theo kiểu Art Deco quen
thuộc như một số công trình ở Hà Nội. Phần trên hoàn toàn xứng đáng được
chăm sóc tốt hơn. Chúng mang phong cách hỗn hợp Hoa-Pháp rất đặc thù,
chi tiết không hề nhiều nhưng khá ấn tượng. Liền kế bên là còn một dãy
nhà nhất quán phong cách như thế.
2. Nhà cổ mang nét trang trí Á Đông:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ngôi nhà này nằm chéo ở ngã tư đối diện hiệu sách trên. Mái nhà mang
những nét kiến trúc Á Đông khá cầu kỳ, đặc biệt có một gác bốn mái cong
có nét truyền thống Việt Nam rõ hơn. Ở Hà Nội gần như không có nhà phố
cổ nào giữ được hình thức này.
3. Nhà phố mặt tiền hẹp:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Phố nào mà như phố Hàng Cân ấy nhỉ? Không, đây là phố Lê Hồng Phong ở
Nam Định! So với phố ở Hà Nội thì ở đây vắng vẻ hơn. Nhưng bên cạnh cũng
đã có những số nhà xây mới với trang trí nhà ống kiểu Pháp khá khập
khiễng.
4. Nhà ngã tư hai mặt phố:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ngã tư phố Lê Hồng Phong và Hàng Sắt. Thoạt nhìn khá giống với ngã tư
Cửa Đông – Hàng Gà ở Hà Nội. Một căn nhà phố nguyên thuỷ kiểu Pháp, tuy
nhiên mỗi số nhà tự trang trí lấy bề mặt của mình nên trông khá lộn xộn.
Có thể thấy một căn đang hoàn thiện mặt tiền với mầu sơn xanh không thể
chói hơn và chi tiết gờ tam giác, ban công theo cách phổ biến hiện nay ở
phố thị.
5. Nhà thờ thành nhà máy:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Nhà thờ nào mà đẹp thế! Nhưng đây không phải nhà thờ... mà là nhà máy.
Theo lời của người dân địa phương, đây là nhà thờ Khoái Đồng, hay nhà
thờ Saint Nicholas, nhưng từ 15 năm trở lại đây, nó thành nơi làm việc
của phân xưởng may công ty may Sông Hồng. Toà nhà nằm trong một khuôn
viên nhưng nay bị xây hàng rào bao quanh và có cổng bảo vệ của nhà máy.
[You must be registered and logged in to see this image.]
6. Khung cảnh lãng mạn - châu Âu giữa lòng "thành phố dệt" (cái subtitle này viết thế cho rôm rả)[You must be registered and logged in to see this image.]Nhìn từ xa phía bên kia hồ Vị Xuyên, hình dáng của nhà thờ nổi lên khá
lãng mạn. Phong cách kiến trúc có những nét của kiến trúc Roman, khá
giống với nhà thờ Saint Marco ở Venice (Ý). Ở Việt Nam đây là công trình
có mái vòm cuốn lớn duy nhất.
[You must be registered and logged in to see this image.]